Ons verlangen ****

Onderstaande recensie over de bundel Ons verlangen van Paul Bogaert werd gepubliceerd in: Knack Focus, 28-8-2013, p. 53. (pdf)

Ons verlangen. Gedichten.

Ons verlangen ****

Lies Van Gasse

Veel geprezen is een gebrekkig synoniem voor de Slalom soft van Paul Bogaert. Met die bundel won Bogaert onder andere de driejaarlijkse poëzieprijs van de Vlaamse Gemeenschap. Bovendien, veel belangrijker, wordt de Slalom soft over het algemeen beschouwd als een recent ijkpunt in de hedendaagse poëzie. De Slalom soft kan gelezen worden als een eigentijds toneelstuk waarin de alledaagse taal in al haar vormen protagonist is en afstevent op het drama van de betekenisloosheid. Verrassend is het daarom dat Paul Bogaert in zijn daaropvolgende bundel, Ons verlangen, de steven wendt en zich focust op het oerprobleem van de poëzie: de relatie tussen man en vrouw.

Hoewel, geclusterd in een aantal levensfasen worden in de bundel voor ‘onzekerheden’ uitgezet. Onzekerheden die met het mes van de analyse ontveld en gedissecteerd worden, ook al biedt dat onderzoek geen uitkomst: ‘En zij stelde in het donker de volgende vragen. / Verklaar het wereldwijde charisma van de waterval. / Hoe immoreel is de kracht die door afknelling ontstaat? / Hoe kan de ballonplooikunst te gronde gericht worden? / Hoe ver kunt gij daarmee pissen?’ Hij kijk naar zijn zoekende personages als een onderzoeker naar aapjes in de zoo.

Hoewel, was in de Slalom soft de taalbehandeling een thema, in Ons verlangen wordt ze gebruikt als handzaam gereedschap om de liefde te versnijden: ‘Wat ze zei, was ingekleed, // zoals men in sommige culturen / ‘een interessant idee’ als ‘nee’ moet begrijpen, / ik wist dat wel: opgepast, / ook vrouwen kleden dingen in. // Maar ik hoorde wat ik wilde horen.’

En toch, Bogaert lijkt in Ons verlangen weer meer oog te hebben voor lyriek: ‘Zij martelde kabbel en klots mijn gedachten / met een immense terugwerkende kracht […] tot er niets meer mogelijk was / tenzij het slechtste / in elkaar naar boven halen.’ Romantiek is er nooit, maar wanneer Bogaert zijn eigenzinnige objectiverende blik combineert met die spaarzame zin voor esthetiek, ontstaat er straffel taal, en inzicht.


IS DAT WEL IETS

Een man heeft een vrouw – wat een storm, zeg –
uit het water gevist
en nu vaart het bloot hier onze living binnen
zoals een groep met handopsteking en groepsdruk
zichzelf tot complete stilte kan dwingen.

Niet dat het stil is.
Over het gedaver van de onderdekse motor
hebben ze Bilitis-muziek gesmeerd.

“Is dat wel iets voor jou?”
Ik herhaal het niet. Ik kan hem niet
extra winteruren blijven breien.

Ik zal dit moment vergeten.
Hij zal, als alles ontgrendeld is, dit decennium
verlaten, verhuizen, met deze pullover aan
ervaren hoe log een matras wel kan zijn.

VAN GASSE, Lies – ‘Ons verlangen’ – in: Knack Focus, 28-8-2013, p. 53.