Strakke ordening chaotische inhoud

Onderstaande recensie over de bundel Ons verlangen van Paul Bogaert werd gepubliceerd in: de Volkskrant, 12-10-2013.

Ons verlangen. Gedichten.

Strakke ordening, chaotische inhoud, in Bogaerts geestige verzen ***

ERIK MENKVELD

‘Een duidelijk overzicht van wat we zeker weten over wat ons allemaal drijft’, noemt de Vlaamse dichter Paul Bogaert (1968) zijn vijfde bundel Ons verlangen uitdagend op het achterplat. Een boek waarin hij zich ten doel heeft gesteld ‘de geslachten eens goed te belichten’. De bundel blijkt vervolgens te bestaan uit 44 ‘onzekerheden’, gerangschikt in zes reeksen van respectievelijk 2 – 9 – 11- 11 – 9 – 2 gedichten. Onze eerste indruk is dus: een doorgecomponeerd geheel over het mannelijke versus het vrouwelijke, als een spiegel van elkaar.

Maar eenmaal aan het lezen gaan alle verwachtingen al snel in rook op. Er worden vragen opgeworpen als: ‘Hoe kan de ballonplooikunst te gronde worden gericht?’ en constateringen gedaan als: ‘Het duurt een halve dag / voordat de stank van de schuiftrompetten in mijn hoofd / zich heeft gehalveerd.’ Voor het voetlicht komen figuren als ‘de alleenstaande / Pattexheks Migraine in de backstage’; ‘een geit met slijm in zijn ogen’ en ‘een smurf vol begrip / aan de deur’ die ‘in het schemerdonker jou / twee morfinepompen aansmeert’. Hier en daar schemert een themaatje als ‘angst voor alleen zijn’ door. Ook de dichter zelf lijkt er lang zo zeker niet meer van of alles wat hij te berde brengt wel hout snijdt: ‘Baarlijke nonsens?’ vraagt hij zich af. ‘Wacht maar tot jij zelf in de boze droom moet wonen.’

Zo zeker en geordend als de bundel zich van de buitenkant voordoet, zo’n chaotische, boze droom lijkt hij van binnen. Is er enige samenhang? En is ‘ons verlangen’ er vooral een naar zekerheid? Dergelijke vragen brengen de welwillendheid van de lezer meestal snel in gevaar. Maar doordat Bogaerts taal nergens willekeurig is, en op veel plekken erg geestig (‘Wat is je meest actieve zintuig nu?’), blijf je lezen en herlezen, op zoek naar antwoorden die er hoogstwaarschijnlijk niet zijn.

MENKVELD, Erik – ‘Strakke ordening, chaotische inhoud, in Bogaerts geestige verzen’ – in: de Volkskrant, 12-10-2013.