Come, said he
Over het filmpje ‘YOU AND ME’ van Karsten Krause
‘YOU AND ME’ (2009) van de Duitse filmmaker Karsten Krause is een poëziefilmpje waarnaar ik kan blijven kijken.
Wat maakt dit filmpje zo bijzonder?
Familiefilmpjes
Familietaferelen vastleggen op pellicule was een hobby uit de tweede helft van de 20ste eeuw. Meestal hield de echtgenoot, de vader of de oom de camera vast. De filmpjes werden na ‘ontwikkeling’ vertoond in huiselijke kring of op familiefeesten. Dat moest gebeuren in een maximaal verduisterde ruimte, op een driepotig naar boven uitgerold scherm. Zodra, bij elk filmpje opnieuw, de twee spoelen op de projector met elkaar verbonden waren, kwamen stukjes verleden flikkerend tot leven.
Typisch was het gesnor van de filmspoelen en, na een tijdje, de geur van de warme projector. En dat de mensen op het scherm opvallend snel en energiek bewogen. En ze lachten bijna altijd. Omdat het feest was, omdat het vakantie was of omdat ze zich van de camera bewust waren. Het meest bizarre was: je zag ze praten, maar je hoorde ze niet. Toch was het nooit stil. De toeschouwers gaven live duiding over wie, wat, waar of wanneer. Wat dan vaak meteen werd tegengesproken of aangevuld met dingen als “die is ook al dood” of subjectiever commentaar.
Soundtrack
In het poëziefilmpje ‘YOU AND ME’ van Karsten Krause is aan de stille beelden – naast een subtiele soundtrack – ook ‘bruitage’ toegevoegd: vogeltjes, voetstappen over berggrind, klokkengelui. Daarbovenop horen we een gedicht van E.E. Cummings: de tortelduifachtige verzen en speelse rijmen zijn maar enkele keren, haast per toeval, lipsynchroon met wat er (niet) gezegd wordt.
Montage
Amateurfilmpjes werden zelden gemonteerd. In het beste geval probeerde de cameraman, al dan niet na regieaanwijzingen, hoogtepunten en veelzeggende sfeerbeelden na elkaar te filmen. Voor ‘YOU AND ME’ zette Krause de spreekwoordelijke schaar in tientallen spoelen familiefilmarchief. Hij selecteerde enkel de stukjes waarin altijd dezelfde vrouw (zijn grootmoeder denk ik) op de cameraman (zijn grootvader denk ik) komt afgestapt. Het resultaat is een ontroerende tijdslijn. We zien het lichaam ouder worden. Hoe brillentrends en handtassenmode evolueren. De overgang van ‘uitje met de auto’ naar ‘georganiseerde busreis’.
De basishouding van het model in beeld kan men omschrijven als vriendelijk-welwillend. Maar die welwillendheid is niet altijd even intens. Die kleine storingen maken en houden het spannend. Het is ook zo gemonteerd dat de vrouw afwisselend bergop en bergaf moet om naderbij te komen; op den duur voel je bijna zelf enige fysieke vermoeidheid. Het geheel bewijst hoe hardnekkig de (camera)man zijn geliefde vrouw vier decennia lang op pellicule heeft vereeuwigd. Daarnaast is het een eerbetoon aan de cameraman zelf.
Fastforward
Wie een of meerdere tijdsperiodes uit het filmpje zelf heeft beleefd, kan nostalgisch worden (‘ja, zo was het toen’). Maar naarmate het liefdevolle filmpje vol bourgeois geluk vordert, steekt er een koude bries op. De gemonteerde fastforward is wreed: de tientallen aan elkaar geplakte carpe diem-stukjes vormen samen een memento mori.
Paul Bogaert
Gerelateerd
- Film ‘I am here‘ (2013, 6’) van Karsten Krause & Francesca Bertin, met tekst van Paul Bogaert. Over een man die zwijgend in zelfgekozen quarantaine leeft.
- Meer Favoriete dingen