Eerst een paar letters wisselen

Meer scrabbleplezier door aangepaste spelregels

Scrabbelen hoeft niet saai te zijn. De onderstaande variant op de spelregels van Scrabble maakt élke scrabblepartij zenuwslopend spannend. Deze uitdagende spelvariant werd jarenlang uitgetest door ervaren scrabblespelers.

Het scrabblebord van mijn ouders is al meer dan 30 jaar een magneet, die de aan scrabble verslaafde familieleden urenlang op hun stoel kan kluisteren, ook als buiten de zon schijnt. De ongezonde liefde voor dit spel heeft te maken met onze eigen spelregels: een mix van bekende variaties op de standaardspelregels en zelfverzonnen dingen.

Hieronder staan vijf specifieke spelregels. Pas een of meerdere toe, hou dat enkele jaren vol en oordeel dan vooral zelf. Waarschuwing: er is geen weg meer terug. Wij kunnen in elk geval niet meer spelen volgens de officiële spelregels zonder in slaap te vallen of ons dood te vervelen.

1. Maximaal twee spelers

Scrabbelen volgens de klassieke spelregels wordt gegarandeerd saai met drie of vier spelers. Een speler moet dan immers te lang wachten voor die weer aan de beurt is. Speel het spel daarom altijd met twee spelers.

2. Blanco’s in circulatie houden

In het boekje met de scrabblespelregels staat een spelvariant die toelaat een blanco blokje op het bord te vervangen door de echte letter (Spear’s Games, 1988 , p. 9).

Blanco-wissels zorgen ervoor dat er meer mogelijk is. Er kunnen langere woorden en vaker zeven letters op het spelbord gelegd worden. In demo-fimpje 1 wordt getoond hoe men een blanco-blokje kan bemachtigen.

Demo-filmpje 1 – Hoe een blanco wisselen op het scrabblebord?

3. Letters op het spelbord wisselen

Een blanco blokje recupereren is leuk. Maar een echte turbo op het spelplezier zijn ‘letterwissels’. Op een bepaald moment probeerden we in familiale kring het volgende. Wat als je – tijdens je beurt – een letter op je rekje mag verwisselen met een letter op het bord (als het woord op het bord zo een ander toegelaten woord wordt)?

Wachtend op je beurt, kun je al checken of de eigen set letters niet ‘verbeterd’ kan worden. Tijdens je beurt, kun je dan een of meerdere letters ‘wisselen’. Hoe dat in zijn werk gaat, is te zien in demofilmpje 2.

Demo-filmpje 2 – Mooi woord maken door twee letters te wisselen op het scrabblebord

Wie snel en efficiënt blanco’s en letters kan wisselen, kan tijdens zijn beurt een ketting van wissels maken. Om ongewenste letters kwijt te geraken of om een gewenste letter op het rekje te krijgen. In demo-filmpje 3 zie je een ketting van letterwissels.

Demo-fimpje 3 – Woord van 8 letters na blanco-wissel en meerdere letterwissels

Tip. Als de tegenspeler een woord op het bord legt, check dat dan meteen op letterwisselmogelijkheden. Van ‘KREET’ kun je bijvoorbeeld ‘VREET’ maken, of ‘KRENT’. Woorden waarin je een klinker door een medeklinker (of omgekeerd) kunt vervangen, zijn zeker interessant. Sommige woorden zullen tijdens het spel hotspots worden voor letterwissels. Andere woorden (‘BARCODE’ bijvoorbeeld) lenen zich niet tot letterwissels.

4. Tijdslimiet

Wie de smaak van de letterwissels te pakken heeft, kan láng blijven zoeken naar een flinke zet van zeven letters. Daarom is het aangeraden om een standaard tijdslimiet per beurt in te stellen.

We hebben bijna 30 jaar lang gespeeld met de ‘elektronische Scrabble-tijdklok’, een interessant extra onderdeel in de Scrabble de Luxe-speldoos. Het is trouwens een raadsel waarom speelgoedfabrikant Mattel, die het spel heeft overgenomen van Spear’s Games, die luxe-editie met schattige tijdsklok niet meer op de markt brengt.

Klik op het play-pijltje om de eindpiepjes te horen van de ‘elektronische tijdklok’ van Scrabble

Je kunt de tijdklok instellen op twee of vier minuten. En je krijgt een waarschuwingspiepje als je laatste minuut ingaat. Al die blanco- en letterwissels moeten dus binnen die tijdslimiet gebeuren.

Tegenwoordig doen we het soms ook met de timer van een gsm. Maar eigenlijk hebben we – door het duizenden keren op deze manier te spelen – die tijdslimiet van vier minuten geïnternaliseerd. Na een tijdje zegt de ene Bogaert-speler, als die dat zo aanvoelt: ’Het is tijd’ of ‘Nu iets leggen’. En dan zegt de andere Bogaert-speler die aan de beurt is: ‘Ja, ja’. En dan legt die iets op het bord.

5. Scrabblewoordenboeken

Omdat we scrabbelen met die tijdslimiet (de echte of zoals we die aanvoelen), is er nog een andere gewoonte in ons spel geslopen: raadplegingen van het officiële scrabblewoordenboek zijn onbeperkt toegelaten. Wie kostbare tijd wil spenderen aan ‘even iets opzoeken’, die kan dat. We spelen bovendien met twee exemplaren van die scrabblewoordenlijst tegelijk; zo hoeft er niemand te wachten om snel iets te checken.

Officiële Woordenlijst v oor Scrabble (van Dale)

Hoge scores

Door de toegelaten letterwissels kunnen de spelers zich niet vervelen. Ze kunnen immers altijd op zoek naar ‘mogelijkheden’. Bovendien worden er vaker 7 letters op het bord gelegd. Soms zelfs meerdere spelbeurten na elkaar. Met als resultaat significant hogere scores, die niet te vergelijken zijn met scores van een braaf spel volgens de klassieke spelregels. Maar waarom zou iemand dit spel op die ouderwetse manier nog spelen?

Paul Bogaert

Gerelateerd

In het gedicht LOSKOPPELING (uit de bundel Ons verlangen) heb ik, om een luxueuze, exclusieve sfeer te creëren bij de evocatie van een geboortemoment, zoveel mogelijk ‘dure letters’ gebruikt: letters met hoge letterwaarde in het scrabblespel.
Meer favoriete dingen.